Ayak Koruyucular

Ayak Koruyucular Genel Bilgilendirme

Çalışma ortamında düşme, delinme, kayma gibi nedenlerle meydana gelebilecek ayak veya bacak yaralanmalarından uygun özellikte ayakkabı giyerek korunmak mümkündür. Ayak koruyucu donanım kullanılması gereken durumlardan bazıları;

• Ağır nesnelerin ayağa düşme tehlikesi olduğunda,
• Normal ayakkabıları delebilecek özellikte olan çivi, metal parçası gibi keskin nesneler çalışma ortamında bulunduğunda,
• Erimiş metallerle yapılan çalışmalarda,
• Sıcak, ıslak veya kaygan zeminlerin bulunduğu ortamlarda,
• Elektrik kaynaklı tehlikeler bulunduğunda,

Kullanılacak olan ayak koruyucu çeşitleri birçok kişisel koruyucu donanımda olduğu gibi çalışma ortamına ve yapılan işe bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Bu sebeple kişisel koruyucu donanım Kişisel koruyucu donanımı seçerken işyeri ortamının risk değerlendirilmesinin incelenmesi oldukça önemlidir. Bu sayede çalışma ortamına uygun seçim yapılarak koruma sağlanabilir. Bu kısımda ayak koruyucu seçerken dikkat edilmesi gereken hususlar, çeşitleri, karşılaması gereken şartlar, bakım ve kullanım koşulları ile tüketiciye verilmesi gereken bilgiler anlatılmıştır.

Emniyet Ayakkabıları (Safety Footwear)
Çalışanları kaza anında ortaya çıkabilecek yaralanmalardan koruyucu özelliklere sahip ayak giyecekleridir. TS EN ISO 20345’e göre giyen kişiyi, kaza anında ortaya çıkan yaralanmalardan koruyucu özellikleri olan, burun koruyucusu takılmış, en az 200 Joule (yaklaşık 20 kg lık bir cismin 1 metreden düşmesine eşit)’lük enerji seviyesinde deneye tabi tutulduğunda, darbeye karşı, en az 15 kN (yaklaşık 1,5 ton)’luk sıkıştırma kuvveti ile sıkıştırmaya karşı koruma sağlayacak şekilde tasarlanmış ayak giyecekleri olarak tanımlanmışlardır.

Yapıldıkları malzemeye bağlı olarak Sınıf I ve Sınıf II şeklinde ikiye ayrılır. Sınıf I tamamı kauçuk veya tamamı polimer esaslı olanlar hariç, deri veya diğer malzemelerden yapılmış; Sınıf II tamamı kauçuk veya tamamı polimer Polimer; Ardışık bir ya da daha fazla tipteki monomer birimlerinin oluşturduğu, molekül ağırlıklarına göre dağılan ve molekül ağırlığındaki esaslı (örneğin, tamamen kalıplanmış) ayak giyeceği olarak sınıflandırılmıştır. Ayrıca düşen obje ve ezilmelere karşı dayanımı olan burun koruyucularına sahiptir. Elektriksel özellikler bakımından anti statik, iletken ve yalıtkan ayak giyeceği olarak sınıflandırılır.

• Saya, ayak giyeceğinin üst kısmını,
• Astar, sayanın iç yüzeyini kaplayan malzemeyi,
• Taban astarı, genellikle ayakkabının kalıplanması esnasında sayanın bağlandığı ayakkabının temelini veya esasını oluşturmak amacıyla kullanılan ve çıkarılamayan bileşeni,
• Gamba, ayakkabının yan yüzlerinden her birini,
• Mostra, taban astarının tamamını veya bir kısmını kaplamak amacıyla kullanılan çıkarılabilir veya çıkarılamaz ayak giyeceği bileşeni,
• Ökçe, ayakkabı altının topuğa rastlayan yüksek bölümünü,
• Dil, ayakkabı bağlarının altında kalan saya parçasını,
• Diş, taban dış yüzeyinin çıkıntılı kısmını ifade eder.

Saya yüksekliği, Taban performansı, Burun koruyucusu, Sızdırmazlık, Belirli ergonomik özellikler, Kayma direnci, Saya kalınlığı, Yırtılma dayanımı, Kopma özellikleri, Esneme direnci, Su buharı geçirgenliği ve katsayısı, pH değeri, Hidroliz, Krom (VI) içeriği gibi konularda standartta belirtilen performans değerlerini ilgili sınıfına göre sağlamalıdır.

Yukarıda bahsedilen zorunlu özelliklere ek olarak çalışma koşullarına göre kullanılacak olan emniyet ayak giyeceklerini belirlemek amacıyla ilgili standartta ilave özellikler tanımlanmıştır. Bu sayede çalışma ortamına uygun ayak giyeceği seçilebilmektedir. İlgili semboller ve açıklamaları aşağıda belirtilmiştir.